60 Günlük Savaşın Perde Arkası: Hakkari’de Neler Yaşandı?

Hakkari: Terörle Mücadelenin Odak Noktası

Hakkari, terör örgütü PKK’nın silahlı eylemlerine başladığı ilk yerlerden biridir. Zorlu coğrafi yapısı, otorite kurulmasını ve güvenliğin sağlanmasını zorlaştırır. Bu nedenle Hakkari, PKK’nın terör eylemlerini kolaylıkla gerçekleştirebileceği bir alan haline gelmiştir. 7.000 kilometrekarelik alana sahip olan Hakkari, Abdullah Öcalan tarafından “sözlü mücadelenin kalbi” olarak nitelendirilmiştir.

Hakkari‘nin coğrafi izolasyonu, terör örgütünün bölgede güçlenmesine katkı sağlamıştır. Hakkari‘yi diğer illere bağlayan tek karayolu olan Hakkari-Van karayolu, şehrin diğer illerle bağlantısını zayıflatmıştır. Bölgeye yapılacak yatırımların ve kalkınma projelerinin engellenmesi ise, PKK’nın halk desteği kazanmasını ve eleman bulmasını kolaylaştırmıştır.

Hakkari, aynı zamanda Irak ve İran’a komşu olması nedeniyle, teröristlerin geçişleri ve kaçakçılık faaliyetleri için önemli bir merkez haline gelmiştir. Bu faktörler, Hakkari‘yi şehir savaşına uygun bir zemin haline getirmiştir.

PKK’nın Şehir Savaşı Stratejisi

PKK, 2012 yılında Hakkari‘yi ele geçirmek için yeni bir strateji uygulamaya karar verdi. Bu stratejinin temel amacı, şehir merkezlerine sızıp şehir savaşı başlatmaktı. Örgütün amacı, sivil kayıplarını artırarak Türk Silahlı Kuvvetleri’ni zor durumda bırakmak ve uluslararası kamuoyunda Türkiye’yi zor duruma düşürmekti.

2012 Hakkari Şehir Savaşı: 60 Günlük Direniş

23 Temmuz 2012 tarihinde, yaklaşık 600 kişilik bir terörist grubu, İran üzerinden Türkiye’ye giriş yaparak Şemdinli kırsalına yayıldı. Şehir savaşı için hazırlık yapan teröristler, sivil halkın arasına karışarak “sıradan vatandaş” gibi davranmaya çalıştı. Amaçları, güvenlik güçlerinin sivil-terörist ayrımı yapmasını engellemek ve olası bir çatışmada sivil kayıplarını artırmaktı.

Bağlar Köyü Saldırısı ve Çatışmaların Başlaması

23 Temmuz sabahı, bir grup terörist Şemdinli‘nin Bağlar Köyü‘nde yol keserek kimlik kontrolü yapmaya başladı. Vatandaşların ihbarı üzerine bölgeye gelen güvenlik güçleri ile teröristler arasında çatışma çıktı. Şehir savaşı, böylece başlamış oldu.

Teröristler, köylülerin evlerine girerek sivilleri kalkan olarak kullanmaya başladı. Hakkari Valiliği, köyü boşaltma kararı aldı. Hakkari Dağ ve Komando Tugayı’ndan kalkan ATAK helikopterleri, teröristlerin bulunduğu mevzileri bombalarken, operasyona özel harekat polisleri de destek vermeye başladı.

Çatışmaların Yayılması ve Sivil Göç

Çatışmalar, akşam saatlerine kadar 20 kilometre uzunluğunda, 30 kilometre derinliğinde bir alana yayıldı. Bu bölgede oturan binlerce vatandaş, evlerini terk etmek zorunda kaldı. Bağlar Köyü saldırısının ilk gününde 15 terörist etkisiz hale getirilirken, bir Türk askeri ve bir köy korucusu şehit düştü.

25 Temmuz’da çatışmalar, önce Dağlıca ardından Derecik bölgesine sıçradı. Hakkari Dağ ve Komando Tugayı’ndan yaklaşık 2.000 komando, helikopterlerle Derecik bölgesine indirildi.

İnsansız hava araçları (İHA) ile yapılan keşiflerde, teröristlerin Goman Dağları’nda yuvalandığı tespit edildi. Bölge önce yoğun ateş altına alındı, ardından komandolar bölgeye indirildi.

Şehir Savaşının boyutu her geçen gün büyüyordu. 28 Temmuz sabahı, Şemdinli’nin Tekelli Köyü’ne sıçrayan çatışmalarda iki asker şehit oldu, 10 asker yaralandı. Çatışmada 15 terörist etkisiz hale getirildi.

2 Ağustos’ta teröristler, eş zamanlı olarak Şemdinli‘deki birçok jandarma karakoluna ve emniyet müdürlüğüne taciz ateşi açtı.

3 Ağustos’ta Şemdinli‘nin köylerindeki çatışmalar devam ediyordu. PKK’lı teröristler, sivilleri kalkan olarak kullanarak halkla askeri karşı karşıya getirmeye çalışıyordu.

Operasyonların Genişletilmesi ve Hakkari’nin Askeri Bölge İlan Edilmesi

6 Ağustos’a kadar süren operasyonlarda 62 terörist etkisiz hale getirilirken, çok sayıda terörist de yaralı halde teslim oldu. Ancak PKK, Kandil’den takviye güç istedi. 6 Ağustos’ta, Hakurk ve Avaşin kamplarından 100 kadar teröristin Hakkari‘ye sızdığı tespit edildi.

Aynı gün, bu teröristler Hakkari Çukurca‘da yer alan Geçimli Jandarma Karakolu’na saldırdı. Saldırıda 6 asker ve 2 köy korucusu şehit olurken, 15 asker yaralandı. 14 terörist ise etkisiz hale getirildi.

Saldırıda öldürülen teröristlere yapılan otopsilerde, çoğunun 16-17 yaşlarını geçmeyen kız çocuklarından oluştuğu ortaya çıktı. PKK’nın çocukları istismar ederek terör örgütüne kattığı bir kez daha kanıtlanmış oldu.

Saldırıların artması üzerine Genelkurmay Başkanlığı, Hakkari il merkezini, Şemdinli, Çukurca ve Yüksekova ilçelerini, Goman Dağı, Buzul Dağı ve Balkaya Dağları’nı geçici askeri bölge ilan ederek giriş ve çıkışları yasakladı. Bölgedeki teröristlere karşı geniş çaplı bir operasyon başlatıldı.

Goman Dağı Operasyonu ve Zafer

11 Ağustos’ta, Hakkari Valiliği, Şemdinli kırsalındaki operasyonların sona erdirildiğini ve yaklaşık 120 teröristin etkisiz hale getirildiğini açıkladı. Ancak örgüt, Kuzey Irak ve İran’dan takviye güç göndermeye devam etti.

14 Ağustos’ta İHA’lar, çok sayıda teröristin sınırı geçerek Şemdinli bölgesine sızdığını ve boşaltılan köylere mühimmat ve silah taşıdığını görüntüledi. Diyarbakır’dan havalanan F-16’lar, bu bölgelere hava saldırısı düzenledi.

28 Ağustos akşamı, teröristler, Goman Dağı’ndaki tepelere PKK flamaları asarak ilçe merkezindeki devlet kurumlarına ateş açtı. Saldırıda can kaybı yaşanmazken, 2 polis hafif şekilde yaralandı. Olaydan sonra Goman Dağı’na özel harekat timleri ve komandolar indirildi. Ancak teröristlerin yoğun direnişi nedeniyle bölge tam olarak ele geçirilemedi.

Yaklaşık 2.000 askerin katıldığı yeni bir operasyon başlatıldı. Özel Kuvvetler, helikopterlerle Goman Dağı’nın zirvesine, teröristlerin tam üzerine indirildi. 7 gün süren çatışmaların ardından 9 Eylül’de Goman Dağı, tamamen kontrol altına alındı ve birçok tepeye Türk bayrağı çekildi. Bu operasyonda 50’ye yakın terörist etkisiz hale getirilirken, 3 asker şehit oldu, 12 asker yaralandı.

11 Eylül’de teröristlerin, daha önce kontrol altına alınan Bağlar Köyü‘ne saldırması sonucu 2 asker şehit oldu, 11 asker yaralandı. Saldırıda 25 terörist etkisiz hale getirildi.

Şemdinli’nin Kuşatılması ve Son Operasyon

PKK’lı militanların yeniden kırsal kesimlere yerleştiği anlaşılınca Genelkurmay Başkanlığı, 15 Eylül’de 5.000 kişilik bir kuvvetle yeni bir operasyon başlattı. Şemdinli ilçesi, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından tamamen kuşatma altına alındı. Operasyon boyunca SİHA’lar ve F-16’lar sürekli olarak şehrin üzerinde uçtu. Bu sayede, İran ve Irak’tan yeni geçişler engellenerek Şemdinli‘deki teröristlerin tamamen temizlenmesi amaçlandı.

Çıkış yolu bulamayan teröristler, Çukurca‘dan Şemdinli‘ye intikal eden komandoları taşıyan konvoya mayınlı pusu kurdu. Saldırıda 4 asker şehit oldu, 5 asker yaralandı.

Hakkari Şehir Savaşı’nın Sonucu

23 Eylül 2012 tarihinde, zorlu bir mücadelenin ardından Hakkari Şehir Savaşı Türk Silahlı Kuvvetleri’nin zaferiyle sonuçlandı. 8 günde 135 PKK’lı terörist öldürülürken, 5 terörist teslim oldu ve 22 askerimiz şehit düştü.

İstihbarat raporlarına göre, yaklaşık 80 terörist ise bir yolunu bularak İran’a veya Kuzey Irak’taki kamplara kaçtı. Hakkari şehri, iki ay süren operasyonların ardından PKK’lı teröristlerden temizlendi.

Hakkari Şehir Savaşı, PKK’nın şehir savaşı hayallerinin suya düştüğü büyük bir yenilgi oldu.

İlginç Bilgiler

• Hakkari Şehir Savaşı sırasında Türk Silahlı Kuvvetleri, ilk kez SİHA’ları aktif olarak kullandı.
• Şehir savaşında, PKK’nın sivil halkı kalkan olarak kullandığı birçok olay yaşandı.
• Operasyonlar sırasında İran ve Irak’tan gelen takviye güçler, hava saldırıları ile engellendi.
• Hakkari Şehir Savaşı, PKK’nın şehir savaşı stratejisinin başarısız olduğunu kanıtladı.

Soru-Cevap

Hakkari Şehir Savaşı ne zaman yaşandı?

Hakkari Şehir Savaşı, 23 Temmuz-23 Eylül 2012 tarihleri arasında yaşandı.

Şehir savaşını kim başlattı?

Şehir savaşı, PKK terör örgütü tarafından başlatıldı.

Şehir savaşının amacı neydi?

PKK’nın amacı, Hakkari‘yi ele geçirmek ve “özerklik” ilan etmekti.

Türk Silahlı Kuvvetleri, şehir savaşına nasıl müdahale etti?

Türk Silahlı Kuvvetleri, Hakkari‘yi geçici askeri bölge ilan ederek geniş çaplı bir operasyon başlattı.

Şehir savaşının sonucu ne oldu?

Şehir savaşı, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin zaferiyle sonuçlandı. PKK, ağır kayıplar vererek bölgeden çekilmek zorunda kaldı.